Ælfric's Lives of Saints/13moy
de oratione moysi · in medio quadragesime.
Æfter am e moyses se mæra heretoga001
of ae|gyfta lande mid his leode ferde ·
⁊ ofer ða readan sǽ siðodon mid fotū ·
⁊ becomon to ðam ƿestene · þa ƿan him on sƿiðe
amalech se cynincg mid his leode feohtend ·
Þa cƿæð moyses to þam cenan iosue ·006
Geceos ðe nu ƿæras · ⁊ geƿend tomergen007
togeanes amaleh · ⁊ ƿin him on sƿyðe ·
ic sylf ƿille standan on ðisum steapum munte ·
hæbbende me on handa þa halgan godes gyrde ·
Iosue þa ferde ⁊ feaht ƿið amalech ·011
⁊ moyses þa astáh to þam sticolan munte ·
mid aarone · ⁊ húr · þone ælmihtigan to biddenne ·
Þa ahefde moyses his handa on gebedum ·014
⁊ Iosue hæfde sige · ⁊ sloh þa hæðenan ·
Eft ðonne moyses ne mihte lencg habban016
his handa astrehte · þonne hæfde amalech
sige þa hƿile · ⁊ sloh godes folc ·
Sƿa oft sƿa moyses ahefde his handa on gebedum019
sƿa hæfde Iosue heofonlicne fultū ·
⁊ sona sƿa his earmas for unmihte aslacodon ·
sona sloh amalech · ⁊ sige hæfde on him ·
Moyses handa ƿæron mycclum gehefegode ·023
aarón þa alede ænne ormetne stán
under moysen · ⁊ he sæt þær onuppan ·
⁊ aaron ahæfde his hand upp on gebedum ·
⁊ hur heold þa oðre oþ hit æfnode ·
Iosue þa hæfde heofonlicne fultum ·028
⁊ afligde amalech ⁊ his folc mid ƿæpnum ·
Be þisum ƿe magon tocnaƿen ƿe cristene sceolan030
on ælcere earfoðnisse æfre to gode clypian ·
⁊ his fultumes biddan mid fullum geleafan ·
gif he ðonne nele his fultum us dón
ne ure bene gehyran · þonne bið hit sƿutol
ƿe mid yfelum dædum hine ær gegremedon ·
ac ƿe ne sceolon sƿaðeah gesƿican þære bene ·
oð se mild-heorta god us mildelice ahredde ·
Moyses hæfde sige ⁊ mycelne fultum ·038
þa hƿile þe he heold his handa on ge-bedum ·
⁊ his ƿilla ne ateorode ac se ƿerige lichama ·
Nu habbe ƿe geƿinn ƿið þone hete|lan deofol ·041
⁊ he ƿinð on ús forðan þe he ƿælhreoƿ is ·
hu bið þonne gif ƿe nellað to þam hælende clypian ·
þonne moyses ƿerignyss ne mihte beon beladod ·
Ƿitodlice bið ofer-sƿiðed þurh þone sƿicolan deofol ·045
seðe nele clypian crist him to fultume ·
Ælc rihtƿis man hæfde sƿa sƿa ƿe rædað on bocū047
fultum ⁊ hreddinge · seðe mid fullū geleafan
on his earfoðnyssum to ðam ælmihtigan clypode ·
Nis nan þincg sƿa lað þam geleafleasum deofle ·050
sƿa hine man gebidde bealdlice to gode ·
forðan þe [se] sƿicola ƿát his ƿæpne sceolan
þurh halige gebedu toberstan sƿiðost ·
⁊ he bið ofer-sƿiðod simble þurh gebedu ·
Forþi he cunnað georne þonne ƿe clypiað to gode055
hu he mæge tobræcan þa ge-bedu mid costnungum ·
⁊ ure mod aƿendan of þam ƿeorce þurh ·
oððe he mid geameleaste huru us gebysgað ·
oþþe mid smeagungum · smealice us hremð ·
Þonne ƿe us gebiddað mid byle-ƿitum mode060
þonne sprece ƿe soðlice to gode sylfum sƿa ·
And [sic @ Skeat] þonne ƿe béc rædað oððe rædan gehyrað ·062
þonne sprecð god to us þurh þa gastlican rædincge ·
Se man mot hine gebiddan sƿa sƿa he mæg ⁊ cann ·064
forðan þe se ælmihtiga god cann ælc gereord tocnaƿan ·
⁊ on ælcere stoƿe man mot mærsian his drihten ·
⁊ hine gebiddan beo þærþær he beo.
Man sceal sƿaþeah secan cyrcan gelome ·068
⁊ man ne mot spellian ne spræce drifan
binnan godes cyrcan · forðan þe heo gebed-hús is ·
gode gehalgod to þam gastlicū spræcum ·
Ne man ne sceal drincan oððe dƿollice etan072
binnan godes huse · þe is gehalgod to þam ·
man godes lichaman mid geleafan þær þicge ·
Nu doð menn sƿa-þeah dyslice foroft ·075
hi ƿillað ƿacian ⁊ ƿodlice drincan
binnan godes huse ⁊ bysmorlice plegan ·
⁊ mid gegaf-spræcum godes | hus gefylan ·
ac ðam ƿære betere hí on heora bedde lagon
ðonne hí gegremedon god on þam gastlican huse ·
Seþe ƿylle ƿacian ⁊ ƿurðian godes halgan ·081
ƿacie mid stilnysse ⁊ ne ƿyrcan nan gehlyd ·
ac singe his gebedu sƿa he selost cunne ·
⁊ seðe ƿile drincan · ⁊ dƿæslice hlydan ·
drince him æt ham · na on drihtnes huse ·
hé god ne unƿurðige to ƿite him sylfum ·
Us is neod ƿe clypian to criste gelome087
buton hyge-leaste ⁊ hiƿunge sƿa ðeah ·
Sƿa sƿa se lichoma leofað be hlafe ⁊ drence ·089
sƿa sceal seo saƿl libban be lare ⁊ gebedum ·
Fela dyslice dæda deriað mancynne ·091
oððe for anƿylnysse oððe for ungerade ·
Sƿa sƿa sume menn doð þe dyslice fæstað093
ofer heora mihte · on gemænelicum lenctene ·
sƿa sƿa ƿe sylfe gesaƿon · oð hi seoce ƿurdon ·
Sume fæston eac sƿa · hi forsaƿon to etanne096
buton on ðone oðerne dæg · ⁊ æton þonne grædiglice ·
ac us secgað béc sume fæston
sƿa hí gesƿencton hi sylfe forðearle ·
⁊ nane mede næfdon þæs mycclan gesƿinces ·
ac ðæs þe fyrr ƿæron godes miltsunge ·
Nu ge-setton ða halgan fæderas ƿe fæston mid gerade ·102
⁊ ælce dæg eton mid ge-dafenlicnysse ·
sƿa ure lichama · alefed ne ƿurðe
ne eft ofer fæt to idelum lustum ·
Þes eard nis eac ealles sƿa mægen-fæst ·106
her on uteƿeardan þære eorðan bradnysse ·
sƿa sƿa heo is to-middes on mægen-fæstum eardum ·
þær man mæg fæstan freolicor ðonne hér ·
Ne nu nis mancynn sƿa mihtig · sƿa menn ƿæron æt fruman.110
Nis nan fæsten sƿa god ne gode sƿa ge-cƿeme ·111
sƿa sƿa fæsten ís man fulnysse onscunige ·
⁊ leahtras forbuge · ⁊ forlæte sace ·
⁊ mid godum biggencgum · gode ge-cƿeme ·
⁊ mid gesceade libbe sƿa sƿa ƿe sædon ǽr ·
Ne sceal se ƿise mann beon butan godum ƿeorcum ·116
ne se ealde ne beo buton æfæstnysse ·
ne se iunga ne beo butan gehyrsumnysse ·
ne se | ƿelega ne beo butan ælmes-dædum ·
ne ƿifman ne beon butan sidefulnysse ·
ne se hlaford ne beo leas on ƿordum ·
ne nan cristen man ne sceal sceandlice flitan ·
Eft bið sƿiðe þƿyrlic · ðearfa beo modig ·123
⁊ forcuðlic hit bið cyning beo unrihtƿis ·
eac bið sƿyþe derigendlic bisceop beo gymeleas ·
⁊ un-fremful · bið folc beo butan steora ·
oððe butan · ǽ · him eallum to hearme ·
Þissere ƿorulde hæl is · heo ƿitan hæbbe ·128
⁊ sƿa má ƿitena beoð on bradnysse middan-eardes ·
sƿa hit bet færð æfter ðæs folces þearfa ·
Ne bið se na ƿita · þe unƿislice leofað ·131
ac bið open sott þeah þe him sƿa ne ðince ·
Gif ða gehadodan menn healdað godes ðeoƿdom133
on gesettan timan · ⁊ syferlice libbað
⁊ gif ða læƿedan menn libbað æfter rihte ·
þonne ƿite ƿe to geƿissan · god ƿile fore-sceaƿian
ure gesundfulnysse · ⁊ sibbe mid us ·
⁊ ðærto-ecan us syllan ða ecan myrhðe mid him ·
Gif ðonne þa heafod-menn · ⁊ ða gehadodan lareoƿas139
þyses ne gymað · ac þencað embe ƿoruld-þincg ·
⁊ godes beboda ne his biggencga ne gymað ·
þonne ƿile god gesƿutelian his forseƿennysse on him ·
oððe mid hungre oþþe mid cƿealme · hí tocnaƿan magon
se ælmihtiga ƿealdend ƿyrcð his forseƿennysse sƿá ·
⁊ hi ðær-to-ecan sceolan on þam oþrum life þroƿian
lange oðþe æfre for heora lifes gymeleaste ·
Ƿel ƿe magon geðencan hu ƿel hit ferde mid ús ·147
þaða þis igland ƿæs ƿunigende on sibbe ·
⁊ munuc-lif ƿæron mid ƿurð-scipe gehealdene ·
⁊ ða ƿoruld-menn ƿæron ƿære ƿið heora fynd ·
sƿa ure ƿord sprang ƿide geond þas eorðan ·
Hu ƿæs hit ða siððan ða þa man toƿearp munuc-lif ·152
⁊ godes biggengas to bysmore hæfde ·
buton us com to cƿealm ⁊ hunger ·
⁊ siððan hæðen here us hæfde to bysmre ·
Be þysum cƿæð se ælmihtiga god · to moyse on þā ƿæstene ·156
Gif ge on minum bebodum farað · ⁊ mine beho|da healdað ·157
Þonne sende ic eoƿ rén-scuras on rihtne timan symble ·158
⁊ seo eorðe spryt hyre ƿæstmas eoƿ ·
⁊ ic forgife sibbe ⁊ gesehtnysse eoƿ ·
ge butan ogan eoƿres eardes brucan ·
⁊ ic eac afyrsige ða yfelan deor eoƿ fram ·
Gif ge þonne me forseoð ⁊ mine gesetnyssa aƿurpað ·163
ic eac sƿyðe hrædlice on eoƿ hit geƿrece ·
ic dó seo heofen bið sƿa heard eoƿ sƿa isen ·
⁊ seo eorðe þær-to-geanes sƿylce heo æren sy ·
Þonne sƿince ge on idel · gif ge saƿað eoƿer land167
ðonne seo eorðe ne spryt eoƿ nænne ƿæstm ·
And [sic @ Skeat] gif ge þonne git nellað eoƿ ƿendan to me ·169
ic sende eoƿ sƿurd to ⁊ eoƿ sleað eoƿre fynd ·
⁊ hi þonne aƿestað ƿælhreoƿlice eoƿer land ·
⁊ eoƿre burga beoð to-brocene ⁊ aƿeste ·
Ic sende eac yrhðe Into eoƿrum heortum ·173
eoƿer nan ne dear eoƿrum feondum ƿið-standan ·
Þus spræc god gefyrn be þam folce israhel ·175
hit is sƿa ðeah sƿa gedón sƿyðe neah mid us ·
nu on niƿum dagum ⁊ undigollice ·
Ƿe sceolan god ƿurðian mid soðre anrædnysse178
forðan þe he is ælmihtig god · ⁊ he us to menn gesceop ·
nu dó ƿé sƿyðe ƿolice gif ƿe ne ƿurðiað hine
us sylfum to þearfe · ⁊ urum saƿlum to blisse ·
God geƿræc fram frymðe mid ƿitum his forseƿennysse ·182
ærest on ðam ænglum þe unrædlice modegodon ·
⁊ siððan on adame þa þa he gesyngod hæfde.
Eft on noes dagum ðaða menn dysgodon to sƿyðe ·185
⁊ mid forligre gegremedon god ælmihtigne þearle ·
sƿa he sende flód · ⁊ besencte hi ealle
butan noe anum mid his agenū hiƿum ·
forðan þe he ana ƿæs of him eallum riht-ƿis ·
Eft ða þa god ƿolde ƿrecan mid fyre190
þa fulan forligeras þæs fracodostan mennisces
sodomitiscra ðeoda · þa sæde he hit abrahame ·
Habraham þa bæd þone ælmihtigan ðus ·193
Þu drihten þe demst eallum deadlicum flæsce ·194
ne scealt ðu þone riht-ƿisan ofslean mid þam arleasan ·
Gif ðær beoð | fiftig ƿera ƿunigende on þam earde ·196
rihtƿise ætforan ðe · ara him eallum ·
Ða cƿæð god him to eft.198
Ic arige him eallum198
gif ic ðær finde fiftig riht-ƿisra ·
Þa began abraham eft biddan god georne ·200
he hi ne fordyde · gif ðær feoƿertig ƿæron
rihtƿisra ƿera · ƿunigende on ðære leode ·
God him ðæs tiþode · ⁊ he began git biddan203
oð he becom to tyn mannum · ⁊ him tiðode god ða ·
he nolde hí fordón · gif he funde ðær tyn
riht-ƿisra manna · ⁊ he ƿende ða him fram ·
God sende ða sona to ðam sceand-licum mannum207
tƿegen englas on æfen · ⁊ hi abrahames broðor sunu
loth · mid his hiƿum · alæddon of ðære byrig ·
⁊ ðær næs na má þe manful nære gemet ·
God sende ða fyr on merigen ⁊ fulne sƿefel him to ·211
⁊ for-bærnde hi ealle ⁊ heora burga toƿende ·
⁊ ealne þone eard mid egeslicum fyre ·
⁊ ðær is nu ful ƿæter ðær ða fulan ƿunodon ·
⁊ loth se riht-ƿisa ƿearð ahred ðurh god ·
Be ðysum man mæg tocnaƿan micclum fremiað216
þam læƿedum mannū · þa gelæredan godes ðeoƿas.
hí mid heora ðeoƿ-dome him ðingian to gode ·
nu god ƿolde arian eallū ðam synfullum ·
gif he þær gemette tyn riht-ƿise menn ·
Eal-sƿa dathán ⁊ abiron ðe dyslice spræcon ·221
⁊ mycelne teonan moyse gedydon
ongean godes ƿillan · ðaða hí on þam ƿestene ƿæron ·
⁊ forsaƿon his ƿisunge ⁊ sƿyðe hine tældon ·
God him ƿearð þa yrre · ⁊ seo eorþe to-bærst225
þærðær hi ƿicodon · mid ƿifum ⁊ mid cyldum
on heora ge-teldū · ⁊ hi ealle ða suncon
sƿa cuce into ðære eorðan · of-hrorene mid moldan ·
⁊ oðer folc fleah afyrht for heora hreame ·
Manega of ðam folce myslice oft ceorodon ·230
⁊ fandoden godes ⁊ gremedon mid spræcon ·
ac god hit geƿræc sona hi sƿultan gehú ·
forðan ðe seo ceorung is sƿyðe lað gode ·
⁊ huru mann gremige hine mid ƿor|dum ·
And [sic @ Skeat] gode is sƿyðe lað on geleaffullū folce ·235
hi beon ungeðƿære ⁊ þƿyre him betƿynan ·
⁊ crist cƿæð on his godspelle nan cynerice
ne stent nane hƿile ansund · gif hí gesome ne beoð ·
for-ðā ðe god lufað soðfæst-nysse · ⁊ sibbe on mancynne ·
Eft dauid se cyning ðeah þe he gecƿeme ƿere gode ·240
agylte sƿyðe þearle · ⁊ god him sende ða tó ·
gád þone ƿitegan · ðas ƿord him secgende ·
Geceos ðe nu an ƿíte sƿa sƿa ðu ƿyrðe eart ·243
oþþe ðreo\superscript{ra} gear hunger · oððe þry monðas geƿinn ·
ðu sƿa lange fleo þine fynd gif ðu mage ·
oððe ðry dagas man-cƿealm ·
Þa cƿæð dauid him tó ·246
Un-eaðe me is ðis · ac me is sƿa ðeah leofre247
ic on godes handa befealle þonne ic on mannes handa befealle ·
forðan þe his mildheort-nyssa syndon mænig-fealde ·
God sende ða sona sumne encgel him to ·250
⁊ se encgel ofslóh hund-seofontig ðusenda
on dauides anƿealde ealle ƿæpmenn ·
Þa com se encgel þær se cynincg sylf ƿæs ·253
⁊ ƿolde ða slean þa ceaster-geƿaran ·
ac gode ofhreoƿ ða ⁊ hraðe cƿæð to ðam engle ·
genóh genóh hit is nú · heald þine handa ·
Þa geseah dauid sylf hu se encgel slóh folc ·257
⁊ clypode to gode · ⁊ cƿæð mid angsumnysse ·
Ic eom þe ðær syngode · ⁊ ic sylf unrihtlice259
dyde togeanes ðe · hƿæt dydon þas scép ·
ic bidde þu aƿende ƿið min þine hand ·
⁊ ƿið minne hired þine hat-heortnysse ·
Þa com gád se ƿitega gangende · ⁊ cƿæð him to ·263
Far nú ⁊ arǽr hraðe an ƿeofod gode ·264
⁊ geoffra ðine lác ðes egsa gesƿice ·
Þa dyde dauid sƿá · ⁊ drihten him gemiltsode266
⁊ se encgel ne moste þa menn ofslean leng ·
God nolde ofslean þone scyldigan dauid268
þeahðe he syngode · forðan þe he sƿyðe oft dyde ·
ge ǽr ge siððan sƿyðe ænlice ðing ·
gode to ge-cƿemednysse · ⁊ god him forði arode ·
⁊ ða þe ðær ofslagene ƿæron heora saƿla ƿæron gehealdene ·
Eft ƿæs sum leodscipe þe se lifigenda god273
ƿolde geƿitnian | for heora geƿitleasum dædum ·
ƿæron ða niniuitiscan þe ƿodlice færdon ·
Ða sende god him to sumne ƿitegan276
ionas gehaten · ⁊ het hi gesƿican
oððe hi ealle sceoldon endemes forƿurðan ·
Se cynincg ða gecyrde sona mid his leode ·279
⁊ hi ealle fæston ðry dagas on án · ⁊ drihten him gemiltsode ·
Ne mæg nan mann aƿritan ne mid ƿordū areccan281
hu oft se ælmihtiga god egeslice geƿræc
his foreseƿennysse on scyldigum mannum ·
oððe hu oft he gemyltsode man-cynne gehú ·
þa ðe mid andetnysse heora yfeles gesƿicon ·
Ƿe ne sceolan ceorigan ne sorhlice bemænan286
þeah ðe us ungelimp on æhtum getime ·
forðan þe seo ceorung is sƿyðe mycel pleoh ·
man ƿið god ceorige sƿa sƿa us sæde paulus ·
Fela ungelimpa beoð on ende ðissere ƿorulde ·290
ac ge-hƿá mot forberan emlice his dǽl ·
sƿa he ðurh ceorunge ne syngie ƿið god ·
⁊ for ðære ƿoruld lufe him ƿite ge-earnige ·
Þes tima is ende-next ⁊ ende þyssere ƿorulde ·294
⁊ menn beoð geƿorhte ƿolice him betƿynan ·
sƿa se fæder ƿinð ƿið his agenne sunu ·
⁊ broðor ƿið oþerne to bealƿe him sylfum ·
⁊ mid ðam geeacniað yfelnysse him sylfum ·
ge on ðissere ƿorulde ge on ðære toƿeardan ·
Þonne ðincð þam arleasum sƿylce hi æfre motan libban ·300
⁊ ne cunnon ðone cƿyde þe god cƿæð be sƿylcum ·
Uiri sanguinū et dolosi Non dimidiabunt dies suos · is on englisc;302
Ða blodigan ƿeras ⁊ ða þe ƿillað facn ·303
ne sceolan hi libban heora dagas healfe ·
Ða synd blodige ƿeras ðe ƿyrcað manslihtas ·305
⁊ ðaðe manna saƿla besƿicað to forƿyrde ·
Ða sceolan geendian sƿyðe yfelum deaðe ·307
gif hi ær ge-endunge heora yfel ne gebetað ·
And [sic @ Skeat] ðeah þe hi sume lybbon leng ðonne hi sceoldon ·309
for godes geðylde him ne fremað naht ·
ac hi ge-eacniað heora ƿita · gif hi ær ende ne cyrrað ·
Godes ƿisdom clypað · ⁊ cƿyð to eallum mannum ·312
mid fæderlicre lufe | þus fægere tihtende ·
Min bearn ne forgit ðu mine beboda ⁊ æ ·314
ac healde ðin heorta (sic) \superscript{hi} geornlice ·
hi gelengað þin lif · ⁊ þu leofast on sibbe ·
⁊ mildheortnyss ⁊ soðfæstnys · þe soðlice ne forlætað ·
Hafa þe truƿa on god of ealre ðinre heortan ·318
⁊ ne truƿa ðu na sƿyðe on þinre snoternysse ·
Þenc æfre embe god on eallum ðinum ƿegum ·320
⁊ he sylf geƿissað ƿel þine fare ·
Eadig bið se man seðe gemet ƿisdom ·322
forðan þe se ƿisdom is selra þone scinende gold ·
⁊ he ana is deorƿurðra þonne ða dyran maðmas ·
is se ƿisdom man ƿislice libbe ·325
⁊ his dæda gefadige to his drihtnes ƿillan ·
he edlean underfo · on ðam ecan life
mid ðam ælmihtigan gode · þe on ecnysse rixað. AMEN.