Jump to content

Amharic Basic Course/Volume 1/Unit 5

From Wikisource

Unit 5
Basic Sentences

John
Hello. Tená yısTıllıñ
newcomer, guest ıngıda
one who receives təKəbbay
hotel receptionist ıngıda təKəbbay

ıngıda toKobbay
Hello. Tená yısTıllıñ.

John

in, inside wısT
in the hotel hotelu wısT/ıhotelu wısT
empty bado
room, section, division, class, classroom kıfl/kıfıl
Do you have an empty room in this hotel? bəzzih hotel wısT, bado kıfl alləwot ↑

ı.t.
Yes, I have áwo, alləñ.

John
rent kiray
How much is the rent? kirayu, sínt nəw.

ı.t.
week sammınt
from two to ten hulətt ıskassır
From two to ten (Ethiopian) dollars a week. bəsammınt kəhulətt ıskassır bırr nəw.

John
to see mayət
I want, I'm looking for ıfəllıgalləhu
I'd like to see the room. kıflun mayət ıfəllıgalləhu.

ı.t.
I'll show you, I'm showing you asayyıwotalləhu
All right, I'll show [it] to you. ıšši, asayyıwotalləhu.

John
it's not bad aykəfam
if you tell me binəgruñ
I take, I'm taking, I'll take ıwədalləhu
It isn't bad. If you tell me how much it is ('the rent') I'll take it ('this room'). aykəfam. kirayun binəgrúñ, yıhın kıfl ıwəsdalləhu.

ı.t.
master, owner; rich geta
sir ('my master') getaye
It's ten dollars a week. bəsammınt sımmınt bírr nəw, getaye.

John
things, belongings, goods ıKa
have (somebody) bring (something) (pol. imperative) yasgəbbu
Have them bring my things (for me). ıKayen yasgəbbullıñ.
food mıgb/mıgıb
dining room, restaurant mıgıbbet
And where is the dining room? mıgıbbetuss yə́t nəw.

ı.t.
first antəñña
story, floor foK
upstairs ıfoKlay / bəfoKlay
It's on the first floor. andəññaw foKláy nəw.[1]

John
Thank you. ıgziyabhər yıstıllıñ.

Structure Sentences

Perfective

town, city kətəma
I went hedhu/hedku
I went to town. wədə kətəmá hedhu.
house, home bet
you (m) looked for, wanted fəlləgh
You (m) looked for a house. bét fəlləgh.
money gənzəb
fəlləgš you (f) looked for, wanted
You (f) wanted money. gənzə́b fəlləgš.
a man səwıyye
the men səwıyyew
to call məTrat
he wanted fəlləgə
The man wanted to call his father. səwıyyew abbatun məTrat fəlləgə.
a woman setıyyo
the woman setıyyowa
she saw ayyəc
The woman saw her mother. setıyyowa ınnatwan ayyəc.
to Kebbede kəbbədə
cup sıni
coffee bunna/bun
we gave səTTən
We gave a cup of coffee to Kebbede. ləkəbbədə and sıni bunná səTTən.
study, knowledge, lesson tımıhırt
school tımıhırtbet/təmaribet
you (pl.) went heddaccıhu
You (pl.) went to school. ınnantə́ wədə tımıhırtbet hedaccıhu.
they (or: you, he, she (pol.)) saw ayyu
The students saw the dining room. təmariwoc mıgıbbetun ayyu.

Grammatical Notes

Note 5.1 Verb: Perfective

ındəmın addəru. 'How have you spent the night?'
mın alu ↑ What did you say?
wədə kətəmá hedhu. I went to town.
abbatun məTrát fəlləgə. He wanted to call his father.
ınnatwan ayyəc. She saw her mother.
səTTən. We gave.
mıgıbbetun ayyu. They saw the dining room.

In Amharic as in other Semitic languages the verbs are listed in the dictionaries in the 3rf person masculine singular Perfective form and not in the 'Infinitive' as in so many other languages.

Thus the verb 'to want' is listed under /fəlləgə/ 'he wanted', the verb 'to see' under /ayyə/ 'he saw', etc.

The great majority of Amharic verbs have three basic consonants (traditionally known as 'radical' or 'root' consonants) the second of which is almost always doubled.

There are, however, a great number of verbs with two, four, or even five radicals. Some of the two-radical verbs, such as /ayyə/ 'he saw' /hədə/ 'he went', etc. are among the most common ones.

The classification of Amharic verbs will be gradually introduced in the later units.

Following is a list of various verb forms which have occurred in Units 1 through 5 together with the corresponding Perfective form in the right hand column.

Forms in the Units Perfective Forms
addəru they spent the night addərə he spent the night
yadrısuñ they said adərrəsə he took (caused to arrive)
alu they said alə he said
ınnırəf let us rest arrəfə he rested
yasayyuñ show me asayyə he showed
yasgəbbullıñ have them bring for me asgəbba he had (someone) bring (something)
awKalləhu I know awwəKə he knew
mayət to see ayyə he saw
yıcılallu 'you can' calə 'he could'
yıdgəmut 'repeat it!' dəggəmə 'he repeated'
fəlləgə 'he wanted' fəlləgə 'he wanted'
məhed 'to go' həgə 'he went'
aykəfam 'it isn't bad' kəffa 'it became bad'
lıkfəlıwot 'let me pay you' kəffələ 'he opened'
kıfətu 'open' kəffətə 'he opened'
yıməslal 'it seems' məssələ 'it seemed'
məTTu 'they came' məTTa 'he came'
binəgruñ 'if you tell me' nəggərə 'he told'
yısTıllıñ 'let him give for me' səTTa 'he gave'
yıbbalal 'it is said' təbalo it was said
yımməsgən 'let him be praised' təməsəggənə 'he was praised'
məTrat 'to call' Tərra 'he called'
ıwədalləhu 'I'll take' wəssədə 'he took'
zıgu 'close' zəgga 'he closed'
yızuru 'turn!' zorə 'he turned (intr.) he toured'

The Amharic Perfective Stem may end either in a consonant, or in a vowel, e.g.:

Examples:

Consonant Stem: Vowel Stem:
/fəlləgə/ 'he wanted' /ayyə/ 'he saw'
(Stem: /fəlləg-/)
(Stem: /ayyə-/)
Singular Plural Singular Plural
1st p. fəlləghu fəlləgn/fəlləgın ayyəhu ayyən
2nd p.m. fəlləgh fəlləgaccıhu ayyəh ayyaccıhu
2nd p.f. fəlləgš ayyəš
2nd p.pol. fəlləgu ayyu
3rd p.m. fəlləgə fəlləgu ayyə ayyu
3rd p.f. fəlləgəc ayyəc
3rd p.pol. fəlləgu
The complete set of Perfective personal endings is:
Singular Plural:
1st p. -hu / -ku* 1st p. -n/-ın (after consonants only)
2nd p.m. -h / -k* 2nd p. -accıhu***
2nd p.f. -š** 3rd pers. -u***
2nd p.pol. -u**
3rd p.masc. -ə after consonants
-zəro after /ə/ and /a/
3rd p.fem. -əc(c) **after consonants
-c(c) **after /ə/ and /a/
3rd p.m. and
f. (pol.)
-u***

--------------------

*) /-hu/ after /g/, /k/, /K/, and vowels; otherwise /-hu/ or /-ku/
/-h/ after /g/, /k/, /K/, and vowels; otherwise /-h/ or /-k/
**) Before Verb Suffix Pronouns these endings are:
2nd p.f.
3rd p.f.
/-šı-/
/-eccı-/ after consonants, /-əccı-/ after consonants, /-ccı-/ after vowels
***) Vowel Stems drop their final vowel and the suffix is affixed directly to the preceding consonant.

-------------------- The verb /allə/ 'he exists, is present' denotes the present tense but takes the personal endings of the Perfect:

alləhu 'I am present'
alləh 'you (m) are present'
alləš 'you (f) are present'
allə 'he is present'
alləc 'she is present'
allən 'we are present'
allaccıhu 'you (pl.) are present'
allu 'they (he, she, you -pol.) are present'


Note 5.2 Verb: Verb forms /alləc/ 'she exists', /yalləccım/ 'she does not exist' as equivalents to English 'have' and 'have not' with feminine object (see also Note 4.2).

Since the third person feminine of the verb /allə/ is /alləccı-/ before Verb Suffix Pronouns (Note 5.1), the equivalents of 'have' and 'have not' when what is possessed is feminine are as follows: (The construction is, literally, 'something (feminine) is to me, to you, etc'.).

alləccıñ 'I have'
alləccıh 'you (m) have'
alləccıš 'you (f) have'
alləccıwo 'you (pol.) have'
alləccıw 'he has'
alləccat 'she has'
alləccın 'we have'
alləccaccıhu 'you have'
alləccaccəw 'they have'

and

yəlləccıññım 'I don't have'
yəlləccıhım 'you (m) don't have'
yəlləccıšım 'you (f) don't have'
yəlləccıwotım 'you (pol.) don't have'
yəlləccıwım 'he doesn't have'
yəlləccatım 'she doesn't have'
yəlləccınım 'we don't have'
yəlləccaccıhum 'you (pl) don't have'
yəlləccaccəwım 'they don't have'


5.3. Pronoun: Verb suffix pronouns used with the Perfective.

The suffix object pronouns are affixed to the verb forms in the Perfective according to the chart given in Note 3.2.1.

This is illustrated by the following examples:

Consonant stem /fəlləg-/ Vowel stem /ayyə-/

Subject: First Person
fəlləghut 'I wanted him/it' ayyəhut 'I saw him/it'
fəlləghuh 'I wanted you(m)' ayyəhuh 'I saw you(m)'
fəlləguš 'I wanted you(f)' ayyəhuš 'I saw you(f)'
fəlləghuwot 'I wanted you(pol.)' ayyəhuwot 'I saw you (pol.)'
fəlləghuwat 'I wanted her' ayyəhuwat 'I saw her'
fəlləghuwaccıhu 'I wanted you(pl.)' ayyəhuwaccıhu 'I saw you (pl.)'
fəlləghuwaccəw 'I wanted them/him, her (pol.)' ayyəwaccəw 'I saw them/him, her (pol.)'

Subject: Second person masculine
fəlləghəñ 'you wanted me' ayyəhəñ 'you saw me'
fəlləghəw 'you wanted him/it' ayyəhəw 'you saw him/it'
fəlləghat 'you wanted her' ayyəhat 'you saw her'
fəlləghən 'you wanted us' ayyəhən 'you saw us'
fəlləghaccəw 'you wanted them/him, her (pol.)' ayyəhaccəw 'you saw them/him, her (pol.)'

Subject: Second person feminine
fəlləgəšıñ 'you wanted me' ayyəšıñ 'you saw me'
fəlləgšıw 'you wanted him/it' ayyəšıw 'you saw him/it'
fəlləgšat 'you wanted her' ayyəšat 'you saw her'
fəlləgšın 'you wanted us' ayyəšın 'you saw us'
fəlləgšaccəw 'you wanted them/his, her (pol.)' ayyəšaccəw 'you saw them/him, her (pol.)'

Subject: Third person masculine
fəlləgəñ 'he wanted me' ayyəñ 'he saw me'
fəlləgəh 'he wanted you(m)' ayyəh 'he saw you(m)'
fəlləgəš 'he wanted you(f)' ayyəš 'he saw you(f)'
fəlləgəwot 'he wanted you(pol.)' ayyəwot 'he saw you(pol.)'
fəlləgəw 'he wanted him/it' ayyəw 'he saw him/it'
fəlləgat 'he wanted her' ayyat 'he saw her'
fəlləgən 'he wanted us' ayyən 'he saw us'
fəlləgaccıhu 'he wanted you' ayyaccıhu 'he saw you(pl.)'
fəlləgaccəw 'he wanted them/him, her (pol.)' ayyaccəw 'he saw them/him, her (pol.)'

Subject: Third person feminine
fəlləgəccıñ 'she wanted me' ayyəccıñ 'she saw me'
fəlləgəccıh 'she wanted you(m)' ayyəccıh 'she saw you(m)'
fəlləgəccıš 'she wanted you(f)' ayyəccıš 'she saw you(f)'
fəlləgəccıwot 'she wanted you(pol.)' ayyəccıwot 'she saw you(pol.)'
fəlləgəccıw 'she wanted him/it' ayyəccıw 'she saw him/it'
fəlləgəccat 'she wanted her' ayyəccat 'she saw her'
fəlləgəccın 'she wanted us' ayyəccın 'she saw us'
fəlləgəccaccıhu 'she wanted you(pol.)' ayyəccaccıhu 'she saw you(pol.)'
fəlləgəccaccəw 'she wanted them/him, her(pol.)' ayyəccaccəw 'she saw them/him, her(pol.)'

Plural

Subject: First Person
fəlləgnıh 'we wanted you(m)' ayyənıh 'we saw you(m)'
fəlləgnıš 'we wanted you(f)' ayyənıš 'we saw you(f)'
fəlləgnıwot 'we wanted you(pol.)' ayyənıwot 'we saw you(pol.)'
fəlləgnəw 'we wanted him/it' ayyənəw 'we saw him/it'
fəlləgnat 'we wanted her' ayyənat 'we saw her'
fəlləgnaccıhu 'we wanted you(pl.)' ayyənat 'we saw her'
fəlləgnaccəw 'we wanted them/him, her(pol.)' ayyənaccəw 'we saw them/him, her(pol.)'

Subject: Second Person
fəlləgaccıhuñ 'you wanted me' ayyacıhuñ 'you saw me'
fəlləgaccıhut 'you wanted him' ayyacıhut 'you saw him'
fəlləgaccıhuwat 'you wanted her' ayyacıhuwat 'you saw her'
fəlləgaccıhun 'you wanted us' ayyacıhun 'you saw us'
fəlləgaccıhuwaccəw 'you wanted them/him, her(pol.)' ayyacıhuwaccəw 'you saw them/him, her (pol.)'

Subject: Third person (or: he, she, you - pol.)
fəlləguñ 'they wanted me' ayyuñ 'they saw me'
fəlləguh 'they wanted you(m)' ayyuh 'they saw you(m)'
fəlləguš 'they wanted you(f)' ayyuš 'they saw you(f)'
fəlləguwot 'they wanted you(pol)' ayyuwot 'they saw you(pol.)'
fəlləgut 'they wanted him/it' ayyut 'they saw him/it'
fəlləguwat 'they wanted her' ayyuwat 'they saw her'
fəlləgun 'they wanted us' ayyun 'they saw us'
fəlləguwaccıhu 'they wanted you(pl)' ayyuwaccıhu 'they saw you(pol.)'
fəlləguwaccəw 'they wanted them/him, her(pol.)' ayyuwaccəw 'they saw them/him, her (pol.)'


Note 5.4 Pronoun: Verb Suffix Pronouns used in apposition for emphasis.

yıhın Kal yıdgəmut. Repeat this word ('it')!

The Verb Suffix Pronouns are used not only to indicate the direct or indirect object of the verb (Note 3.2.1) as in /yıdgəmut/ 'repeat it', but can also be used with a verb which already has a noun as a specific object, as in the sentence /yıhın Kal yıdgəmut/ above. The pronoun suffix is here in apposition to the preceding noun object, which must have a definite suffix. The use of this pronominal suffix on the verb is emphatic and may or may not be used by Amharic speakers, e.g. 'he saw the house' may be either /betun ayyə/ or /betun ayyəw/. The suffix is not used if the object of the verb is indefinite, e.g. /bet ayyə/ or /and bet ayyə/ 'he saw a house'.

It should be noted that with the verbs which may have both direct and indirect objects—for example 'to give something (direct object), to somebody (indirect object)—the suffix pronoun is usually the indirect object, and not an emphasizer.

Examples:

məSıhafun səTTəw. 'He gave him the book.'
məSıhafun asayyat. 'He showed her the book.'

but:

məSıhafun ayyəw. 'He saw the book (it), or: his book/
Kalun dəggəməw. 'He repeated the word (it), or: his word'


Note 5.5 Prepositions /k(ə)-/ 'from'; /ısk(ə)-/ 'to', 'up to'; /l(ə)-/ 'for', 'to'.

kəhulətt ıskassır bırr nəw. 'It's from two to ten dollars.'
ləkəbbədə and sıni bunna səTTən. 'We gave a cup of coffee to Kebbede.


Note 5.5.1 /k(ə)-/ 'from'

The prefix preposition /k(ə)-/, (/kə-/ before consonants /k-/ before vowels), is equivalent to the English preposition 'from', when affixed to nouns, their modifiers or to the verbal nouns ('Infinitives'). Other meanings of /k(ə)-/, as well as its use as a relational affix to verbs will be discussed in later units.

In some Amharic dialects this prefix is /t(ə)-/. The /t(ə)-/ form appears in some compounds, such as /bəst(ə)-/ (Note 4.6.1) = /bə + ıstə/ for /bə + ıskə/; /təkkul/ (Note 8.1) = /tə + ıkkul/ for /kə + ıkkul/, etc.


Note 5.5.2 /ısk(ə)-/ 'up to', 'to'

bəsammınt kəhulətt ıskassır bırr nəw. 'It is from two to ten dollars a week.'

The prefix preposition /ısk(ə)-/ (/ısk-/ before vowels, /ıskə-/ before consonants) corresponds in meaning to the English preposition 'to', 'up to'. This preposition may be used either independently as in the above example or with the postposition /dırəs/ 'up to'. e.g.

kəbetu ıskə babur Tabiya dırəs hədə. 'He went from his house up to the railroad station.'
kəzzih ıskəkətəmaw dırəs. 'It's very far from here to the city.'


Note 5.5.3 /l(ə)-/ 'for', 'to'

The prefix preposition /l(ə)-/ (/lə-/ before consonants, /l-/ before vowels) corresponds in meaning to the English prepositions 'for' or 'to' when affixed to nouns, their modifiers or verbal nouns ('Infinitives'). Other usages of this affix will be discussed in later units.


Note 5.6 Postpositions: The postpositions /wısT/ 'in', 'inside' and /lay/ 'on', 'upon' used in combination with the prefix prepositions /b(ə)-/ or /ı-/.

bəzzih hotel wısT bado kıfl alləwot ↑ 'Do you have an empty room in this hotel?.'
ıfoKlay nəw. 'It's upstairs.'
andəññaw foklay nəw. 'It's on the first floor.'

/wısT/ 'in', 'inside' and /lay/ 'on', 'upon' follow the word they govern. These postpositions may appear either in suffix forms, as in /ıfoKlay/ or as separate words, as in /ıfoK lay/.

Both /wısT/ and /lay/ are used in combination with the prefix preposition /b(ə)-/ (see Unit 4.6.1) or /ı/ (zero before /a/ and /ı/, see Note 3.3), e.g. /bəbete wısT/ or /ıbete wıst/ 'in my house'; /bandəññaw foKlay/ or /andəññaw foKlay/ 'on the first floor'.

Amharic has a great number of such constructions, i.e. postpositions used in combination with certain prepositions. These constructions will be discussed in later units.


Note 5.7 Noun: Suffixes /-ıyye/ and /-ıyyo/

səwıyyew abbatun məTrat fəlləgə. 'The man wanted to call his father.'
setıyyowa nnatwan ayyəc. 'The woman saw her mother.'

The words /səw/ 'man, person' and /set/ 'female, woman' have alternative forms /səwıyye/ 'a man' and /setıyyo/ 'a woman'. Thus: /and səw məTTa/ or /and səwıyye məTTa/ both mean 'a man came'; /and set məTTac/ or /and setıyyo məTTac/ 'a woman came'. When addressed directly to a person /səwíyye/ means something like 'hey you!' and /setıyyo/ 'hey lady!'

The word /səw/ with the definite suffix is /səwıyyew/ and /set/ is /setıyyowa/.


Note 5.7.1 Noun: Definite Suffixes /-ıyyew/ and /ıyyewa/.

Parallel to the words /səw/ and /set/ the nouns of relationship have regular definite suffixes /-ıyyew/ with the masculine nouns and /-ıyyewa/ with the feminine nouns (with some speakers these suffixes may be /-ıyyow/ and /-ıyyowa/). Examples:

abbat 'father' abbatıyyew 'the father'
ınnat 'mother' ınnatıyyewa 'the mother'
bal 'husband' balıyyew 'the husband'
mist 'wife' mistıyyewa 'the wife'
wendım 'brother' wəndımmıyyew 'the brother'
ıhıt/ıt 'sister' ıhıtıyyewa 'the sister'
aggot 'uncle' aggotıyew 'the uncle'
akıst 'aunt' akıstıyyewa 'the aunt'

These nouns may also have forms in /-ıyye/ (see Note 5.7). They have a connotation of endearment or tender familiarity rather than that of indefiniteness, e.g. /wəndımmıyye/ 'my dearest brother', /ıhıtıyye/ ' my dearest sister', 'sis', etc.

The suffix /-ıyye/ may sometimes be affixes even to adjectives, e/g/ /Konjo/ 'pretty', /Konjıyye nat/ 'she is cute'.


Note 5.8 Numerals: ordinals

andəññaw foKlay nəw. 'It's on the first floor.'

The ordinals are formed from the cardinals by the addition of the suffix /-əñña/ after consonants, /-ñña/ after vowels.

Examples:

and 'one' andəñña 'first'
hulətt 'two' huləttəñña 'second'


Correlation-Substitution Drills

1) Change the form of the underlined verb to agree with the pronouns listed to the right of each sentence.

wədə kətəma hədə. ıne, anci, ıñña, ınnəssu, ırswa
and sıni bunna fəlləgə. ırsıwo, ınnantə, antə, ırsaccəw
məc meTTa. ıñña, ıne, anci, ırswa, ınnəssu
betun ayyə. ınnantə, ırsıwo, antə, ırsaccəw
mın alo ıne, antə, anci, ırswa, ınnəssu
ləmán səTTə. ırsıwwo, ınnantə, antə, ırsaccəw
mannın awwəKə. ıne, ıñña, antə, ınnəssu, anci


2) Change the underlined verb suffix pronoun to agree with the pronouns listed to the right of each sentence.

məSıhafun səTTəw. ləne, lərsıwo, lənnərsu, lərswa, lantə, lənnantə.
ırsasun asayyat. lərsıwo, ləne, lantə, ləñña, lənnəssu, lanci, lənnantə.
wədə Tabiyaw wəssədəñ. anton, ancin, ınnantən, ıññan, ınnərsun, ırswan, ırsun.


Questions ans Answers - /TıyyaKewoccına məlsoc/

ato kəbbədə abbatınna ınnatun wədə tımıhırbet Tərraccəw ↑ áwo, ıssu huləttun wədə tımıhırtbetu Tərraccəw.
ato təsəmma wədamerika mə́c hədə. tınant hədə.
ato təsəmma yə́t hotel addərə. ıgiyon hotel wísT addərə.
ato kəbbədən wədə hotel mán addərrəsəw. ato təsəmma adərrəsəw.
astəmariwa mín aləc. astəmariwa təmariwoccun Tərrac.
antənna ato təsəmma yə́t arrofaccıhu. ıgiyon hotel wísT arrəfın.
ıngıda təKəbbayu kıflun asayyəš áwo, hulətt Tıru kıfloc asayyəñ.
ıKawın mán asgəbbaw. ıngıda təKəbbayu asgəbbaw.
ırsıwo amerika wısT sínt səwoc awwəKu. assır səwocc awwəKhu.
astəmariwoc ıtımıhırtbet wısT sínt təmariwocc ayyu. sımmínt təmariwocc ayyu.
təmariwoc wədə tımıhırtbetaccəw məhed calu ↑ áwo, ahun məhed calu.
Kalun mán dəggəməw. təmariwoccınna, astəmariwoc dəggəmut.
wədə mıgıbbet məhed mán fəlləgə. ato kəbbədənna, ato ləmma fəlləgu.
ato kəbbədə məSıhafun kəffətəw ↑ áwo, kəffətəw.
ləbetu kiray sínt bırr kəffəlu. ləsammínt, assır, bírr, kəffəlu.
astəmariwa kəyə́t agər məTTac. kamerika məTTac.
ato kəbbədə mín nəggərəh. wədamerika məhedún nəggərəñ.
yıhın məSıhaf mán səTTaccıhu. astəmariyaccín səTTaccın.
təmariwoc bəTam təməsəggənu ↑ áwo, məTam tərəsəggənu.
abbatıš mán yıbbalal. ato təsəmmá yıbbalal.
məSıhafun wədə tımıhırtbet mán wəssədəw. astəmari̇́w wəssədəw.
tımıhırtbetun mán zəggaw. ato ləmmá zəggaw.
kətəmawın mán zorə. abbaté zorə.
səwıyyəw kamerika mə́c məTTa. tınánt məTTa.
setıyyowa mə́c wədə tımıhırtbet hədəc. barat səát hədəc.
ato jon and sıni bunna səTTəh ↑ áwo, səTTəñ.
ato kəbbədə Tıru tımıhırt alləw ↑ áwo, bəTam Tıru tımıhırt alləw.
wədə tımıhırtbet məhed fəlləgə ↑ áwo, fəlləgə.
ıngıda təKəbbayu dəhna kıfl alləw ↑ áwo, and bəTam Tıru kıfl alləw.
getah wədamerika hədu ↑ áwo, tınant hədu.
ızzih and ıngıda məTTa ↑ áwo, and ıngıda məTTa.
təmariwoc bado kıfl fəlləgu ↑ áwo, sımmínt bado kıfloc fəlləgu.
ləkıflu sínt bırr kəffələ. assır bírr kəffələc.
ləməSıhafu sínt bırr kəffələ. hulətt bírr kəffələ.
ato kəbbədə ıKawun ıbado kıfl wısT asgəbba ↑ áwo, asgəbba.
mıgbun wədə bet mán səssədəw. ınenna ınnanté wəssədnəw.
ato təsəmmanna ato kəbbədə andəññaw foKlay mín ayyu. ant mıgıbbét ayyu.
gənzəb mán səTTəš. astəmariw səTTəñ.
balıš yə́t allə. ıtımıhırtbet wısT allə.
mistıh məcé məTTac. tınant barat səát məTTac.
wəndım alləš ↑ áwo, sost wəndımmocc alluñ.
ıhıtıh mín fəlləgəc. and məSıháf fəlləgəc.
aggətaccıhu mán nəw. ato kəbbədə́ nəw.
akıstıš astəmari̇́ nat ↑ áwo, astəmari̇́ nat.


Narrative

dırsət

tınant wədato yohannıs bet hedhunná, abbatınna nnatún ayyəhu. ato yohannís bəTam Tıru abbatınna nnát allut. ınnəssu astəmariwoc naccəw. ıssu bəTam Tıru məkiná alləw. ıñña bəməkinaw wədə tımıhırtbetu hednınná, mıgıbbetun ayyən. tımıhırtbetu bəTam Tırú nəw. ato kəbbədənna ato təsəmma ızzih tımıhırtbet wısT allu. ınnəssu ityoPıyawiyán naccəw. nəgərgın ato yohannís amerikawi̇́ nəw.

TıyyaKəwoc

ato yohannıs mín alləw.
ato yohannıs ityopıyawi̇́ nəw ↑
wədato yohannıs abbatınna ınnat bet məcé hedhu.
ato yohannıs məkina alləw ↑
bətımıhırtbetu wısT ityoPıyawiyan təmariwócc allu ↑
mıgıbettu yə́t nəw.
abbatınnannatu Tırú naccəw ↑
ato kəbbədənna ato təsəmma yə́t allu.
ırsıwo məkina alləwo ↑


  1. The 'first floor' in Ethiopia corresponds to the 'second' floor in U.S.A.