Calvin's Commentaries—Complete/Genesis 1-23/Latin Words and Phrases
Index of Latin Words and Phrases
[edit]'Inter me et to': [903]1 * 'Inter me et vos;': [904]1 * "Idcirco enim pictura in ecclesiis adhibeter, ut hi qui literas nesciunt, saltem in parietibu videndo legant quae legere in codicibus non valent." Epis. cix. ad Lerenum.: [905]1 * A candore, vel adore: [906]1 * Ab aliis omnibus: [907]1 * Absque verbo: [908]1 * Ac non clarior, et in promptu fuerit demonstratio, si lac digitis expressum ante oculos fluxisset: [909]1 * Ac pueriliter nugantur qui in vocibus duliae et latriae fucum faciunt: [910]1 * Acsi dicas, spectacula rerum non apparentium: [911]1 * Acsi virum dixisset esse dimidium hominem: [912]1 * Acsi vocaret, Filium orbitatis: [913]1 * Ad auram post meridiem: [914]1 * Ad salutis metam: [915]1 * Ad sobolem gignendam animum applicuisse: [916]1 * Adam quasi unus: [917]1 * Additamentum Sarai supervenerat: [918]1 * Adjutorium simile sibi: [919]1 * Alii, virtus, copia eorum, quia eis declarat Deus (sicutrex copiis suis,) potentiam et sapientiam: [920]1 * Altera ad ordinaem politicum spectat: [921]1 * Anagogy: [922]1 * Animosius sub fide et auspiciis ejus bellarent: [923]1 * Annon video, (h. e. vivo,) post videntem me, i.e., post visionem divinam, vel post visionem videntis me: [924]1 * Aquas fecisse reptare: [925]1 * Arioch rex Ponti: [926]1 * Astrologia: [927]1 * Atque hinc latrandi materiam protervi quidam canes arripiunt: [928]1 * Audax omnia perpeti Gens humana ruit per vetitum nefas: [929]1 * Calvinus sublimin ingenio pollebat: [930]1 * Capitibus nostris sic minari, ut spirandi locus nobis relinquant: [931]1 * Certe fraenum viris et muliebris non laxavit, ut in vagas libidines ruierent, absque delectu et pudore: sed a sancto castoque conjugio incipiens, descendit ad generationem: [932]1 * Clamorem pro scelerum gravitate multiplicatum fuisse: [933]1 * Cognoscendi verbo congressum viri cum uxore, rem per se pudendam, verecunde insinuat: quanquam coitus foeditas inter peccati fructus numeranda est; quia nascitur ex libidinis intemperie: porro licet: [934]1 * Confirmationem patere: [935]1 * Conteres caput: [936]1 * Copiam: [937]1 * Copulativa in causalem resolvenda est: [938]1 * Coram ipso: [939]1 * Corpus unum efficeret: [940]1 * Creationis elogio testari: [941]1 * Cum lamina gladii versatilis: [942]1 * Cur praecepit vobis Deus: [943]1 * De Genesi contra Manich: [944]1 * De Sacra Poesi Hebraeorum: [945]1 * De justis persequutionibus: [946]1 * De re subjecta habitur sermo: [947]1 * Deinde cum Deus me ex patria mea migrare juberet: [948]1 * Deum visionis: [949]1 * Dilatet Deus Japheth: [950]1 * Dixit vir ad proximum suum: [951]1 * Dominetur: [952]1 * Dominus potentiarum omnium: [953]1 * Dum Adam per se esse voluit, et quid valeret tentare ausus est: [954]1 * Dum sibi ipse est necessitas: [955]1 * Eam: [956]1 * Ecce repulisti me a facie terrae, et a facie tua abscondar: [957]1 * Eden est regio sen in Mesopotamio, sen non procul inde. Observandum est hancce sententiam Calvini, quam parum emendaverat clarissimus Huetis, verissimam omnium videri: Hoc demonstravit calrissimus Vitringa, qui paululum in quibusdam circumstantis etiam Huetium emendaverat: [958]1 * Ego quidem ita omnino statuo non tam vino fuisse obrutum, quam propter suam intemperiem divinitus percussum spiritu stuporis: [959]1 * Ego vero ad opus diei quinti non restringo creationem; sed potius ex illa infermi et confusa massa pendere dico, quae fuit veluti scaturigo totius mundi: [960]1 * Ego, ecce pactum meum tecum: [961]1 * Egrediamur foras: [962]1 * Eo dissimulante: [963]1 * Erat ei in caeteris lignis Alimentum, in isto autem Sacrcramentum: [964]1 * Erat erim in singulis animae partibus temperatura quae suis numeris constabat: [965]1 * Ergo Abram ex generali pietatis doctrina, sacrificiis coeleste sibi sanctuarium aperuit, ut Deum rite coleret: [966]1 * Ergo Haran (si junior fuisset Abrahamo) eam genuisset nondum deceni (imo nec octo) annos natus: [967]1 * Ergo ex ratione temporis certo colligimus: [968]1 * Ergo in particula, `Quid agis?' objurgatio est: [969]1 * Erunt in carnem unam: [970]1 * Est autem res sanctior conjugium quam ut oculis ferri homines debeant ad vluptatem coitus: [971]1 * Et addidit parere fratrem ejus Ebel: [972]1 * Et aedificavit Jehova Deus costam quam tulerat ex Adam, in mulierem: [973]1 * Et afflixit eam Sarai: [974]1 * Et dixit primogenita: [975]1 * Et filius derelictionis domus meae erit iste Dammescenus Elihezer: [976]1 * Et filius octo dierum circumcidetur: [977]1 * Et les joindre ensemble comme en un corps: [978]1 * Et tetendit Abram tabernaculum: [979]1 * Ex foliis perizomata: [980]1 * Ex multiplici arborum complexu: [981]1 * Ex putrido semine quotidie gigni homines: [982]1 * Ex siderum praesagiis nihil non divinant: [983]1 * Faciamus hominem: [984]1 * Factus est in animam viventem: [985]1 * Familiam Lot minime fuisse parem verisimile est: [986]1 * Fecerint consummationem: [987]1 * Fecit expansionem: [988]1 * Flexuoso cursu alluit: [989]1 * Formaverat autem Deus: [990]1 * Frutex, stirps: [991]1 * Gigantes autem erant super terram in diebus illis. Postquam enim ingressi sunt: [992]1 * Hac subsannatione: [993]1 * Hac vice os est ex ossibus meis: [994]1 * Hebraeis tantundem valet interdum ac Latinis, Etiamsi, vel enimvero; interdum, quanto magis: [995]1 * Hic ergo Cyclopicus est furor: [996]1 * Hic prodigium narratur a Mose, quod lectores merito obstupefacere debet: [997]1 * Hoc Porphyrius, vel quispiam alius canis, fabulosum esse obganniet: [998]1 * Idcirco dicitur: [999]1 * Idcirco vocavit puteum, Puteum viventis videntis me: [1000]1 * Imo si nullus fucus suppetat, facimus tamen nobis delicias, et tridui oblivione putamus nos bene esse tectos: [1001]1 * In carne una: [1002]1 * In distinctione: [1003]1 * In dominum: [1004]1 * In labore: [1005]1 * In laboribus: [1006]1 * In medio ligni Paradisi: [1007]1 * In opere tuo: [1008]1 * In ramo olivae quidam philosophantur: [1009]1 * Incurvavit se populo terrae: [1010]1 * Innuit in homine esse imaginem Dei, sed imperfectam et qualem umbrae: [1011]1 * Insidiaberis calcaneo: [1012]1 * Inspiraverat in faciem: [1013]1 * Instabiles esse conqueritur: [1014]1 * Inter profanos homines: [1015]1 * Inter scelus et delictum: [1016]1 * Ipsa conteret: [1017]1 * Ipsi potentes a saeculo: [1018]1 * Ipsum vulnerabit: [1019]1 * Ita duplicem partum commemorans, nonnisi de uno concubitu loquitur: [1020]1 * Latrat hic obscoenus canis: [1021]1 * Loci enim notatio: [1022]1 * Luminaria: [1023]1 * Male capita hoc loco sunt divisa. Tres versus priores ad primum caput sunt referendi: [1024]1 * Mancipii...A manucapium, quod ab hostibus manu caperetur: [1025]1 * Mare Rubrum: [1026]1 * Melius ex antitheto patebit: [1027]1 * Merito in peccatum rejicimus: [1028]1 * Metaphorice cibus venatione partus, aut quovis modo paratus, praeter panem: [1029]1 * Misericordiam facere cum aliquo Hebraeis significat clementer et benigne eum tractare: [1030]1 * Moriendo moriemini: [1031]1 * Mors sola fatetur Quantula sint hominum corpuscula: [1032]1 * Multitudinis gentium: [1033]1 * Nam communis gignendi ratio, et vis illa quam Dominus hominibus indidit, in Abraham et ejus uxore cessaverat: [1034]1 * Nam quum mentis character sit lingua: [1035]1 * Natantium et volatilium unam originem ponit Moses. 1. Quia aer, (locus avium,) et aqua, (locus piscium,) elementa cognata sunt: [1036]1 * Ne forte moriamini: [1037]1 * Nec officii sui in tempore obliviscatur: [1038]1 * Nec tunc potuit de manu (quod aiunt) in manum tradere: [1039]1 * Nil mortalibus arduum est Coelum ipsum petimus stultitia: [1040]1 * Nisi quod de arbore: [1041]1 * Nisi quod ex ligno: [1042]1 * Noe vir justus atque perfectus ferit: [1043]1 * Nomen uxori a viro imponit: [1044]1 * Non dubium est quin illum constituerit unicum totius ecclesiae caput: [1045]1 * Non est bonum ut sit Adam solus: [1046]1 * Non interpretor fuisse factum, ut statim cum rege dormiret, sed ut rex solemni ritu eam duceret uxorem: [1047]1 * Non permanebit: [1048]1 * Non poenitendis dotibus, prae allis Adae posteris excelluisse: [1049]1 * Non quod in ipsum cadant ulli affectua: [1050]1 * Non secus ac hebetes oculi specillis adjuvantur: [1051]1 * Non tamen obstare quin gradum suum obtineat anima, ideoque seorsum poni debuerit: [1052]1 * Nonne etiam hic vidi post videntem me: [1053]1 * Nonne ex ipsa arbore... comedisti: [1054]1 * Nullas tunc soli et lunae partes concessit: [1055]1 * Num pro eo quod dicunt Latini, Pendere vectigal vel tributum, et Gallice dicimus, Faire hommage, Hebraei dicunt Munera offerre: [1056]1 * O quam Calvinus bene assequitur mentem prophetarum! -- nemo melius: [1057]1 * Ob hoc exivit proverbium, Quasi Nemrod robustus venator eoram Domino: [1058]1 * Oblationem: [1059]1 * Odorem quietis: [1060]1 * Omnem animam viventum: [1061]1 * Omnipotens: [1062]1 * Paradisum: [1063]1 * Parricidam citaverit: [1064]1 * Partem fuisse veteris paedagogiae: [1065]1 * Paterfamilias in mundo: [1066]1 * Patrem ex vetula effoetaque muliere fieri posse: [1067]1 * Paulo post conditum Babylonem: [1068]1 * Peccato annexus est reatus: [1069]1 * Per infidelitatem: [1070]1 * Plantaverat autem Dominus Deus Paradisum voluptatis a principio: [1071]1 * Plantaverat quoque Dominus: [1072]1 * Ponit verbum: [1073]1 * Porro istud adducere Dei: [1074]1 * Possedi hominem per Deum: [1075]1 * Post ignem aetheria domo Subductum, macies et nova febrium Terris incubuit cohors; Semotique prius tarda necessitas Leti corripuit gradum: [1076]1 * Posthac omnibus diebus terrae: [1077]1 * Precipuas esse verbi partes, et inde aestimanda signa: [1078]1 * Prima est ultio quod se Judice, nemo nocens absolvitur, improba quamvis Gratia fallacis Praetoris vicerit urnam: [1079]1 * Primario angelo: [1080]1 * Princeps es Dei: [1081]1 * Principium ergo generale est, conditum esse hominem ut sit sociale animal: [1082]1 * Putant multi suisrationibus conducere coelibatum: [1083]1 * Qua propter dicetur: [1084]1 * Quae quum habeant proprium nutum: [1085]1 * Quaere, capere: [1086]1 * Quaeritamen potest, si tota natura peccati sordibus infecta est, cur tantum una in parte corporis deformitas appareat. Neque enim faciem vel pectus operiunt Adam et Heva: sed tantum pudenda quae vocamus. Hac occasione factum esse arbitror ut vulgo non aliam vitae corruptelam agnoscerent quam in libidine venerea. Atqui expendere debebant, non minorem fuisse in oculis et auribus verecundiae causam, quam in parte genitali, quae peccato nondum foedata erat: quum aures et oculi inquinassent Adam et Heva, et diabolo quasi arma praebuissent. Sed Deo fuit satis, extare in corpore humano aliquam pudendam notam, quae nos peccati commonefaciat: [1087]1 * Quam hodie Cairum vocant: [1088]1 * Quam quod Latini quadrigas dicant non quadrigam: [1089]1 * Quan quod animi causa reges illuc convenirent: [1090]1 * Quando circumduxerunt me angeli: [1091]1 * Quare adminiculis utamur: [1092]1 * Quare hoc fecisti: [1093]1 * Quare magna subest emphasis verbo loquendi: [1094]1 * Quasi non accidentalis esset: [1095]1 * Quasi ultima linea: [1096]1 * Qui effuderit sanguinem hominis in homine: [1097]1 * Qui egrediebatur, et non revertebatur: [1098]1 * Quia [vestes] ex ea materia confectae, belluinum quiddam magis saperent, quam linae vel laneae: [1099]1 * Quia continua serie prosequi nolebat Deus, gratiem suam ergo totum semen: [1100]1 * Quia excidissent a communi statura: [1101]1 * Quia sit translatitia loquutio: [1102]1 * Quid agis: [1103]1 * Quid tibi est: [1104]1 * Quid tibi est Agar: [1105]1 * Quis non inde colliget natum fuisse quum pater centessimum annum attigisset: [1106]1 * Quo genere loquendi verecunde menses notat qui mulieribus fluunt. Una autem cum fluxu menstruo desinit concipiendi facultas: [1107]1 * Quod "ex adverso ei" respondet: [1108]1 * Quod ad fontem pertinet: [1109]1 * Quod animae ex traduce oriuntur: [1110]1 * Quod creavarat Deus ut faceret: [1111]1 * Quod nuper attigit: [1112]1 * Quod quum ultra sexaginta annos sterile illis fuisset conjugium, effoetis jam et semimortuis, subito nata est prolis: [1113]1 * Quod vertunt dolorem: [1114]1 * Quomodo hoc fecisti: [1115]1 * Quum dicit, Multiplicabo dolores, complecitur quicquid molestiae sustinent mulieres, ex quo gravidae esse incipiunt, fastidium cibi, deliquia, lassitudines, aliaque innumera, usque dum ventum est ad partum, qui acerbissima tormenta secum affert. Est enim credibile: [1116]1 * Quum se integrum vidit in uxore, qui prius tantum dimidius erat: [1117]1 * Repere faciant aquae reptile animae viventis: [1118]1 * Repleta est terra iniquitae a facie corum: [1119]1 * Respondeo, quando hucusque eum progredi volebat Deus, tune vera demum probatione, quae in aliis multo levior sufficeret, defunctum esse: [1120]1 * Revertens veniam ad to tempore illo, vita comite: [1121]1 * Sanctificationis symbolum: [1122]1 * Saure Arbeit: [1123]1 * Scatere: [1124]1 * Scimus minime esse insolens ut virtutem suam Deus externis symbolis testatam nobis reddat: [1125]1 * Secundum misericordiam quam feci tecum facies mecum: [1126]1 * Secure delicientur: [1127]1 * Sed Deus Verbum suum nonnisi in lucis origine, protulit: [1128]1 * Sed etiam dulci temperamento condiat: [1129]1 * Sed in medio ipso (ut loquunter) vel agendi ratione: [1130]1 * Sed magis probabile videtur, notari duntaxat tempus intermedium: [1131]1 * Sed prius admonet Moses, dissimulasse aliquantisper Deum: [1132]1 * Semimortua: [1133]1 * Sensus enim, et cogitatio humani cordis in malum prona sunt: [1134]1 * Si fefelleris, aut infideliter egeris: [1135]1 * Si mentitus fueris mihi: [1136]1 * Si non alio remedio placari poterat eorum radies, qui viros ad stuprum flagitabant: [1137]1 * Si scivit, Messiam esse debere Jovam, quomodo existimare potuit, Cainam esse Messiam, quem sciebat esse ab Adamo genitum: [1138]1 * Significat omnia ingentia animalia tam terrestria ut dracones, quam aquatica ut balaenas: [1139]1 * Siquis absurdum esse objiciat, totum populum duos viros ad stuprum captasse: [1140]1 * Sit extensio: [1141]1 * Sit igitur haec prima sententia: [1142]1 * Spiritus abundans in eo erat: [1143]1 * Sumpta a contraria ratione: [1144]1 * Super montes Cardu: [1145]1 * Superiori capite: [1146]1 * Tanti mysterii insigne statui in pudendis partibus: [1147]1 * Temperamento servari: [1148]1 * Thare paulo post dicet Moses in patria mortuum esse: [1149]1 * Ubi negari factum non potest, ad statum qualitatis confugiunt: [1150]1 * Ut adoraret populum terrae: [1151]1 * Ut certe aeterna ejus sapientia et virtus in ipso resident: [1152]1 * Ut secundo loco in societatem accedant: [1153]1 * Ut testetur se peculiarem habere Deum: [1154]1 * Vagina, in qua gladius est reconditus. Per metaphorum corpus, cui anima, tanquam gladius vaginae, inest: [1155]1 * Vatablus in Poli Synopsi: [1156]1 * Vel, si fefelleris, aut infideliter egeris: [1157]1 * Velut in utrem: [1158]1 * Ventum trepidationis: [1159]1 * Vertendum censeo, Etiamne, vel Itane: [1160]1 * Verumne est quod dixit Deus, non comedatis ex omni arbore horti: [1161]1 * Vide: [1162]1 [1163]2 * Virtus: [1164]1 * Vita comite revertar: [1165]1 * Vitam Legis: [1166]1 * Vocasse eam vivificam: [1167]1 * abjecta, aut, quod consolatio sit quies, recreatio: [1168]1 * abundans: [1169]1 * appellat: [1170]1 * attigi: [1171]1 * centum: [1172]1 * conteret caput: [1173]1 * contero: [1174]1 * creando perfecerat: [1175]1 * cujus pulluli in summa tellure expatiantur: [1176]1 * dulia: [1177]1 * ex loco ubi est: [1178]1 * ex traduce: [1179]1 * excedissent: [1180]1 * expansio: [1181]1 * filius derelictionis: [1182]1 * firmamentum: [1183]1 * hoc est, censeri vel reputari: [1184]1 * in medio arborum horti: [1185]1 * in superficiem voraginis: [1186]1 * informis et inanis: [1187]1 * injustis: [1188]1 * insidior: [1189]1 * ipsa: [1190]1 * ipse: [1191]1 * latria: [1192]1 * litera: [1193]1 * modo origines ejus rei de qua sermo est, modo posteros eorum de quibus agitur, significat. Priori sensu hoc loco sumitur posteriori: [1194]1 * movens igitur tabernaculum: [1195]1 * mutatio: [1196]1 * nolebat: [1197]1 * ornatus: [1198]1 * ostia: [1199]1 * planta: [1200]1 * primum mobile: [1201]1 * principia: [1202]1 * puteum aquae: [1203]1 * specillis: [1204]1 * super faciem abyssi: [1205]1 * vacatio: [1206]1 * vegetationem: [1207]1 * vira: [1208]1 * virago: [1209]1 * virgultum: [1210]1 * virissa: [1211]1 * vocatio: [1212]1