&36 APPENDICES
sutnmi pontifices et imperatores consiliis peritorum et prudentum re- guntur. Hoc patet ij. Esdrae cap. iij, et § j. Insdtutionum de codicillis/ secus quando sunt in venatione. Quia tunc cessat ilia presumptio ut tenet ^eli' in capite in nostro iiij Commentario * in fine de Btis Quia immo amplius dixerim potestatem legis condendae tantum esse apud Summum Pontificem et potestatem premissam imperatoris fuisse per ipsum imperatorem usurpatam et abusivam. Quod attestatur Innocentius Papa iiij in capite Kcet es suscepto * circa medium de foro competenti, Cui si non credis velis nolis credere teneris divinis auctori- tatibus per ipsum allatis. Nam ab euo condito exordiens, **$!€," inquit, "Deus creavit coelum et terram et omnia quae in eis sunt, angelicam et humanam naturam, spiritualia et temporalia ipsaque per ipsum rexit sicut factor suam rem gubemat et homini quem fecit precepta dedit, et transgredienti penam imposuit." Gene, ij : "Ex omni ligno, etc," "ipsis et peccantibus penam imposuit per se ipsum," scilicet Adae et Euae, Gene, iij, "Mulieri quoque dixit, etc" Et ibi, "Adae vero dixit, etc" Qualiter autem Chaim per se ipsum puniuerit, Lamech et Chain et quosdam alios, eodem libro Gene, iiij et v cap. legit, Et sic recto modo per ipsum Deum usque ad nos ex tempore Noe coepit Deus creaturas suas regere per ministros, quorum primus fuit Noe. De quo quam fuerit rector populi ex eo apparet quod sibi Dominus gubernationem Archae per quam ecclesia' significatur comisit. Gene. V et vj cap. Item qua et Dominus Noe et filiis ejus rectoriam et legem sibi dedit, Gene, viiij. De Noe licet non legittur sacerdos fuisse, offi- cium tamen exercuit sacerdotis statim post ingressum archae ante- quam leges populo daret, Gene, viiij, "Edificavit autem Noe, etc" Quod offitium sacerdotis simul Abel et Chaim primo fecerant In hac autem vicar ia successerunt patriarchae, judices, reges, sacerdotes et alii qui pro tempore fuerint in regimine populi Judeorum, et sic duravit usque ad Christum qui naturalis* Dominus et Rex noster de quo dicitur in Psalmo, "Deus, juditium tuum regi da, etc" Et ipse Christus vicarium suum constituit Petrum et successores suos quando ei claues dedit regni coelorum et quando dixit, "Pasce ones meas," Jo. X.' Et licet in multis distincta fuit offitia et regimina mundi* tamen quousque necesse et ad papam* recurrendum sive sit necessitas juris, quia alius non sit judex superior, sive facti — ^ quia de facto
^ Institutes, 2, 2$,
'Probably Felinus Sandeus, who died 1444 mt Feline, and wrote commentariea on the Decretals.
•Text "Corclarfo."
- De foro competenti, lib. 2, 2, 10 (Richter and Friedberg. ii, 250). This canon
of Innocent IV is found among the decretals of Gregory IX.
•Text "ecclesiam."
•Or "natalis," an uncertain abbreviation.
» So text, for "Jo. xxi."
•Text "mondi," in Italian form, as above.
•Text "ppe"; a conjectural emendation is necessary.
>• Illegible abbreviation, looks like "piiia": perhapt proprU."
�� �
