Telugu-English Dictionary/న
న
న na, The thirty-fifth letter, and twentieth consonant, in the Telugu alphabet.
నంగు nangu, v. n. To speak through the nose. నంగిమాట nangimáta, A nasal sound; a word pronounced through the nose.
నంజ nanja, s. Irrigated ground; land cultivated by artificial irrigation, and producing what is technically termed the wet crop.
నంజు nandzu, v. a. To eat, from dis gust, a very little at a time. నంజుకొను nandzukonu, To eat a litte of any thing, like pickle, &c. As a relish to the principal food.
నంజు nandzu, s. A lingering, or dormant, disease. నంజుపారు nandzupáru, To grow pale; to swell.
నంజుడు nandzudu, s. Flesh-meat,
నండ్రకాయ nandrakaya, s. A crab.
నందనుడు nandanudu, s. A son.
నంబివాడు nambivádu, s. A priest in the temples of Vishnu; his caste is traced to the descendant of a chatriya female, by a brahman.
నకలు nakalu, s. A copy. నకలు-వ్రాయు, చేయు nakalu-vráyu, cheyu. To copy. నకలుచేయించు nakaluchéyintsu, To get copied.
నకారపొల్లు nakarapollu, s. The sign of n final; viz. xxx.
నకిషీపని nakishípani, s. Work in enamel.
నక్క, కొంకనక్క nakka, konkanakka, s. A jackall. గుంటనక్క guntanakka, A fox. నక్కజిత్తు nakkajittu, Deceit, trick.
నక్కిళ్లు nakkillu, s. plu. The joints, of the jaws.
నక్కు nakku, s. A lump or mass of iron. 2. A notch made in trees, to try their fitness for being cut. v. n. To hide, or conceal one's-self. 2. To crouch down. 3. To lie in wait.
నఖము, నఖరము nakhamu, nakharamu, s. A nail, or claw. A cat. 2. A lion.
నగ naga, s. A robe, or long gown. 2. A bullock load, as applied to ghee, oil, tobacco, or cotton. 3. A jewel or ornament. 4. A metal vessel.
నగదు nagadu, s. Ready money.
నగము nagamu, s. A tree. 2. A mountain.
నగరము, నగరి nagaramu, nagari, s. A city, or town.
నగరు, నగళు nagaru, nagalu, s- Making in the inflexion singular. నగరి nagari, A palace.
నగారా nagara, s. A large drum.
నగు nagu, v. n. To laugh, vide నవ్వు, నగవు navvn, nagavu, s. Laughter. నగుబాటు nagubatu, s. A joke.
నచ్చు natstsu, v. a. To confide in ; to trust, or believe ; to have faith in. s: Delay. 2. Trifling. 3. Annoyance. adj. Troublesome. నచ్చిక nachchika, s. Confidence, belief, faith.
నజరు nadzaru, s . An offering, or present, made by an inferior to a superior.
నట్ట natta, s. The middle. This word is used, in composition, only prefixed to others ; as నట్టనడుమ nattanaduma, In the very middle. నట్టిల్లు nattillu, The middle of the house. నట్టేరు natteru. The middle of the river.
నట్టు natfcu, s. Residence. 2. Obstacle, hmderanee.3. Procrastination, hesitation. 4. The bent grass, Nuth. నట్టుకొను nattukonu. o. n. To remain : to reside.
నట్టువు nattuvu, s. Dancing. నట్టువుకాడు nattuvukadu, A dancing master, నట్టువుచావిడి nattuvutsavidi, A dancing school. నట్టువుపులుగు nattuvupulugu, The peacock ; from it's elegant pace.
నట్వాలు natwalu, s. plu. An amble. 2, Ambling.
నడ nada, s. Walk, pace, or step. 2. A trip. మనిషినడ manishinada, A man's walk. గుఱ్ఱపునడ gurrrapunada, A horse's paces. పడవమూడునడలువచ్చినది padavamudunadaluvachchinadi, The boat has made three trips. నడబావి nadabavi, A deep well, with steps down to it.
నడక nadaka, s. Walking. 2. Walk. 3. Conduct, behaviour, vide నడుచు nadutsu.
నడత-నడితి-నడవడి, నడువడి nadata-naditi-nadavadi, naduvadi, s. Conduct, behaviour, demeanour, vide నడుచు nadutsu.
నడతెంచు nadatentsu, v. n. To come, to arrive.
నడమ nadama, ado. In the middle ; betwixt, between. నడమమాట్లాడు nadamamatladu, To interrupt one in speaking. 2. To intercede as a mediator. నడవ nadava, s. The first passage, at the entrance of a native house; which leads from the street, into the inner court.
నడి, నడు nadi, nadu, s. The middle. adj- Middle. నడికట్టు nadikattu, A man's waist band, girdle, belt, or sash. నడినూకలు nadinukalu, Kice broken in the middle. నడినెత్తి nadinetti, The middle, or crown of the head. నడివ్రేలు nadivrelu, The middle finger. నడురేయి nadureyi, Midnight.
నడుచు nadutsa, v. n. To walk, to go, to move. 2. To proceed forwards, to go or move on. 3. To happen, occur, pass, or take place. 4. To behave or conduct one's-self. 5. To take effect. 6. To continue, to be in existence, to be going on without hinderance.
నడుపు, నడిపించు nadupu, nadipintsu, v. a. To cause to walk, &c. In all of the above meanings. 2. To break in a horse to his paces. 3. To navigate a vessel. 4. To manage a family.
నడుచుకొను nadufsukonu, v. Comp. To behave, or conduct one's-self.
నడుపు nadupu, s. Walking. 2. Apace, or step.
నడుము nadumu, s. The'middle. 2. The waist. నడిమి nadimi, adj. Middle. నడుముకట్టుకొను nadumukatfcukonu, To gird the loins, i. e. To be ready to do any thing.
నడ్డి naddi, s. The back of the waist. adj. Bent, hollow, crooked, turned up.
నత్తగుల్లలు, నత్తలు nattagullalu, nattalu, s. plu. The small shell fish, termed muscles.
నత్తమిల్లు nattamillu, v. n. To lie down, or recline.
నత్తి natti, s. Stammering ; stuttering.
నత్తు nattu, v. n. To stammer or stutter, s. The nose ring worn by Indian females.
నది nadi, s. A river.
నన nana, s. A flower. % A sprout. ననబోణి nanaboni, A female.
ననకారు nanakaru, s. Spring ; the first of the six seasons into which the Hindoos divide the year.
ననచు, ననయు nanatsu, nanayu, v. n. To expand, or bloom ; to sprout, or blossom.
ననబాయి nanabayi, adj. Imperfectly boiled, as applied to rice only.
ననుపు nanupu, v. n. To agree with one's health, or constitution, as. ఈ దేశమునాకుననపలేదు idesamun£kunanapaledu,This country does not agree with me. నన్నూఱు nannurru, adj. Numeral. Four hundred.
నన్నెత్తి nannetti, 5. vide నడినెత్తి nadmetti, Under. నడి nadi.
నపుంసకుడు napumsakudu,6A eunuch. 2. An impotent man. నపుంసకత్వము napumsakatwamu, s. Impotency.
నపుంసకలింగము naputosakalingamu, The neuter gender.
నఫా naphi, s. Profit, gain, advantage.
నమలి namali, s. A peacock.
నమలు, నములు namalu, namulu, v. a. To chew, masticate, or gnaw.
నమస్కారము, నమస్కృతి namaskaramu, namaskriti, s. Prostration, salutation. నమస్కరించు, నమస్కారముచేయు namaskarintsu, namaskaramucheyu, To prostrate one's-self ; to salute another.
నమ్మకు nammaku, s. Salt.
నమ్ము nammu, v. a. To believe, or give credit to. 2. To trust, or confide in ; to rely on ; to have faith in.
నమ్మించు nammintsu, v. Cans, To cause to believe, &c.
నమ్మిక nammika, s. Belief. 2. Faith, confidence, assurance, dependence on. adj. Trust-worthy, faith-ful.
నయనము nayanamu, s. An eye.
నయము nayamu, adj. Cheap, s. A sound or good state ; good health. నయముగామాట్లాడు nayamugamatladu, To speak with kindness; నయముగావుండు nayamugavundu, To be convalescent. నయభయముగా nayabhayamuga, By means of both kindness and threats ; both by coaxing, and threatening.
నయము nayamu, s. Guiding, directing, either literally, or figuratively as in morals, &c.
నర nara, 5. vide నరపు narapu.
నరకడు narakadu, s. A low, or mean, man.
నరకము narakamu, s. Hell; the infer- nal regions. నరకాంతకుడు narakan- takudu, Yishnu.
నరగ naraga, s. A drum.
నరపు, నరుపు narapu, narupu, s> The greyness of the hair.
నరము naramu, 3. A vein. 2. A nerve,. tendon, or muscle of the body. నరాలుబిగుసుకొను naralubigusukonu, The tendons to contract.
నరియు nariyu, v. n. To grow grey, as applied to the hair.
నరుకు naruku, v. a. vide నఱుకు uarruku.
నఱుకు narruku, v. a. To cut; to hew; to fell ; to sever. s t A cut ; a wound. జంభాలునఱుకు jambhalunarruku, To boast.
నఱుజు narrudzu, adj. Little, small,
నఱ్ఱలు narrralu, s. flu. Horned beasts.
నఱ్ఱాడు narrradu, v n. To wander. 2. To travel.
నలక nalaka, s. vide నలి nali 1.
నలచదరము, నల్చదరము nalatsadaramu, naltsadaramu, adj. Square.
నలి nali, s. Bust, powder. 2. Indisposition, illness.
నలికండ్లపాము nalikandlapamu, 5. A species of lizard.
నలికము nalikamu, adj. Little, small; thin, trifling, s. Smallness, littleness; thinness.
నలు nalu, adj. Four; as. నలుదెసలు naludesalu,Four quarters or sides.
నలుకువ nalukuva, s. Illness, sickness, weakness.
నలుగు nalugu, s. The act of rubbing the body with the flour of green gram, Phaseolus radiatus, in order to cleanse and purify the skin. v. n. To be bruised, or crushed. 2. To be weak from sickness. 3. To be withered.
నలుచు, నలుపు nalutsu, nalupu, v. a. To crush, or bruise. 2. To rub any part of the body.
నలుగురు naluguru, adj. Numeral. Four.
నలుపు nalupu, s. Blackness, adj Black. v. a. vide This word under నలుగు nalugu.
నలుబది nalubadi, adj. Forty.
నలువ naluva, s. Bramha, the creator; as having four faces.
నలువు naluvu, s. Beauty, adj. Beautiful
నలుసు nalusu, s. An atom. నలుసంత nalusanta, As much as an atom.
నల్ల nalla* adj. Black; often in it's adjective form. నల్లని, నల్లటి nallani, nallati, s. Blackness. 2. Charcoal. 3. Blood. నల్లగుడ్డు nallaguddu, The pupil of the eye. నల్లమందు nallamandu, Opium, lit. Black medicine.
నల్లదనము, నల్లన nalladanamu, nallana, s. Blackness.
నల్లవో nallavo, interj. Expressive of sorrow, Alas! &c.
నల్లి nalli, s. A bug.
నల్లింళ్లు nallinllu, s. plu- Residence, dwelling.
నల్లెడు nalledu, adj. Of the size of a span, or of four fingers breadth.
నవ nava, s. An itching.
నవగొను navagonu, v. n. To itch.
నవనీతము navanltamu, s. Fresh butter.
నవయు, నవియు navayu, naviyu, v. n. To have any lingering disease; to be weak from it's effects. నవలా navala, s. A woman.
నవాతు navatu, s. Refined sugar.
నవారు navaru, s. Broad and strong cotton tape.
నవాసాగరము navasagaramu, 5. Salammoniac.
నవ్వు nawu, v. n. To laugh. 5. Laughter ; in this sense it is also written నవు navu.
నవ్వించు navvintsu, v. Caus. To cause to laugh,
నవ్వుటాలు navvutalu, 5. £>Zm. Laughing, joking. నవ్వులాట navvulata, s. Laughter ; amusement ; fun.
నశించు nasintsu, v. n. To be ruined, or destroyed.
నష్టము nashtamu, adj. Lost, destroyed, annihilated, s. Loss, damage, injure, detriment, destruction.
నస nasa, s. vide నవ nava.
నస్యము nasyamu, 5. Snuff. 2. Any powder or liquid which physicians prescribe to be snuffed up into the nose. నస్యముపిడుచు nasyamupidutsu, To express the juice of any herb into the nose.
నక్షత్రము nakshatramu, s. A star. 2. A constellation, or lunar mansion, of which the Hindoos reckon. 27.